ASML, tegenwoordig Europa’s meest waardevolle technologiebedrijf, begon in 1984 als een kleine start-up met ambitieuze plannen. Sindsdien heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot wereldleider in lithografiemachines, cruciaal voor de productie van de meest geavanceerde chips. Susanne van der Velden onderzocht hoe het bedrijf in turbulente hightechmarkten een duurzaam concurrentievoordeel wist op te bouwen.
“Vanaf de oprichting hanteerde ASML een set kernprincipes, de zogenaamde ‘business equations’”, zegt Van der Velden. Deze draaiden om klantgerichte productontwikkeling, grote en risicobereide investeringen in R&D, een cultuur waarin medewerkers continu leren en elkaar uitdagen, en het slim uitbesteden van werk waar dat kan. Deze principes waren sterk verweven en werden ondersteund door een betrouwbare financiering via Philips en overheidsprogramma’s.
ASML ontwikkelde een organisatie die adaptief, modulair en procesgedreven was. Outsourcing, parallelle engineering en nauwe samenwerking met leveranciers zoals Zeiss maakten snelle aanpassingen mogelijk. Belangrijke technologische beslissingen werden niet overhaast genomen. Opties werden getest, geëvalueerd en soms afgebroken.
Deze systematische, evidence-based aanpak leidde tot doorbraken zoals de 193nm immersion-technologie en later EUV-lithografie. Door intensief samen te werken met klanten en leveranciers, verkortte het bedrijf feedbackloops en kon het sneller leren en innoveren dan concurrenten. Van der Velden: “De managementstijl was opvallend: hoogopgeleide, zelfstandige medewerkers werden aangemoedigd elkaar scherp uit te dagen, fouten te erkennen en snel te leren. Door deze aanpak kon ASML crises overwinnen en marktaandeel winnen, zelfs in een markt vol hyperconcurrentie en korte technologische cycli.”
Lees het hele bericht op de site van Tilburg Universiteit.
John Schmitz van de TU Delft noemde ASML ooit eens “geen bedrijf maar een constante ‘projectorganisatie'”. Als je er rondloopt doet het je denken aan een mierenhoop. Iedereen lijkt te weten wat ie moet doen.
