Sabine Roeser, hoogleraar ethiek aan de TU Delft, heeft een droomproject: filosofen en kunstenaars die bijdragen aan het nadenken over klimaatsolidariteit.
“We moeten ons herbezinnen op de waarden die ten grondslag liggen aan onze politieke en economische systemen. Het duurzame welzijn van mensen, dieren, ecosystemen en de planeet zou voorop moeten staan; onze economische systemen zouden dit welzijn tot dienst moeten zijn. Maar de werkelijkheid lijkt precies andersom te zijn: alles is instrumenteel aan economische groei, en aan de individuele vrijheid van mensen in welvarende landen. Feministische en niet-Westerse filosofische benaderingen benadrukken relationele noties zoals solidariteit en zorg. Dit in tegenstelling tot dominante, individualistische Westerse filosofische benaderingen waarop de heersende politieke en economische systemen gestoeld zijn. Bovendien zijn deze systemen vaak gebaseerd op een reductionistische vorm van Westerse filosofische theorieën. Ze veronderstellen en beperkte opvatting van rationaliteit, namelijk in de vorm van doel-middel efficiëntie en maximeren van eigen nut, en ze pretenderen waardevrij te zijn. Echter, deze systemen zijn verre van waardevrij. Ze favoriseren degenen die zich al in bevoorrechte posities bevinden, terwijl de lasten met name bij de meest kwetsbaren terecht komen. De dominante economische en politieke systemen zijn antropocentrisch, terwijl we schatplichtig aan de natuur zijn en voor de natuur zouden moeten zorgen. In plaats van ons blind te staren op een reductionistische economische rationaliteit zouden we morele emoties moeten koesteren, zoals inlevingsvermogen, compassie, zorg en verantwoordelijkheidsgevoel. Dergelijke emoties helpen ons alert te zijn op de ethische implicaties van onze handelingen. Bovendien helpen ze ons om gemotiveerd te zijn om ons gedrag en onze systemen te veranderen.”
Lees hier het hele antwoord van Roeser op ‘de jaarlijkse vraag’ – en alle 88 andere bijdragen.
