Frank van Vree deed onderzoek naar de Holocaust en het Nederlandse geweld in Indonesië. Maandag geeft hij zijn oratie als Cleveringa-hoogleraar. “Ik heb veel plekken bezocht waar vreselijke dingen zijn gebeurd: het geeft reliëf aan alles wat je in archieven vindt.”

Van Vree is emeritus hoogleraar Geschiedenis van oorlog, conflict en herinnering aan de Universiteit van Amsterdam en tot september 2021 was hij directeur van het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD). Onder zijn leiding verscheen vorig jaar het grote onderzoek naar het extreme geweld dat Nederland toepaste in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Op 27 november hield hij de Cleveringa-oratie in het Academiegebouw, over de rol van de geschiedenis in het heden en de transnationale herinneringscultuur.

“We zijn meer dan ooit van elkaar afhankelijk en delen ook meer met elkaar dan ooit. Mensen gaan anders met elkaar om dan in de koloniale verhoudingen van een eeuw geleden. (…) Neem iets banaals als TikTok. Daarop zitten miljoenen mensen uit alle uithoeken van de aarde. Ze kijken naar dezelfde filmpjes en doen dezelfde trucjes. Dat creëert nieuwe banden en beelden, die weinig van doen hebben met traditionele clichés en vooroordelen. Die wederzijdse, wereldwijde afhankelijkheid in cultureel, politiek en economisch opzicht werkt ook door in de geschiedschrijving: die is meer gericht op erkenning van elkaar en op meerstemmigheid.”

Lees het hele interview op Mare, het Leids universitair weekblad.

R. P. Cleveringa