Femke Roosma, bijzonder hoogleraar aan de Dr. J.M. Den Uyl leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam en universitair docent sociologie aan Tilburg University, heeft een droomproject: de verzorgingsstaat opnieuw opbouwen:

“Hoe zouden we beginnen? Beginnen we achter de veil of ignorance van John Rawls, waarin we onze posities in ons leven niet kennen en we een systeem van rechtvaardigheid ontwerpen zonder te weten waar we zelf terecht komen? Of kiezen we voor een systeem van egalitarisme, dat uitgaat van het compenseren voor ongelijkheid in capaciteiten (basic capability equality)?

En als we dan verder bouwen; welke ‘deservingness principes’ (de principes die bepalen of we vinden dat iemand recht heeft op onze steun) laten we leidend zijn in ons sociaal beleid? Willen we sterke waarde hechten aan wederkerigheid of dat principe juist minder mee laten wegen? En hoe belangrijk vinden we eigen verantwoordelijkheid? Richten we ons vooral op behoeftigheid (lage inkomens), of vinden we het belangrijk dat iedereen wat te winnen heeft bij het solidariteitssysteem en gaan we voor universele regelingen?

En als we daar dan uit zijn, begint het moeilijkste werk; hoe richten we onze uitvoering in? Hoe realiseren we een rechtvaardige verdeling, zonder dat het complex wordt? Hoe zorgen we voor ‘de menselijke maat’ zonder voor elke situatie een aparte regel te ontwerpen? Hoe voorkomen we misbruik, zonder hardvochtige sancties op te leggen? Hoe zorgen we dat het draagbaar is financiële maar vooral in morele zin?”

Lees hier het volledige antwoord van Roosma op ‘de jaarlijkse vraag’ – en alle 88 andere antwoorden.