Verminder ongelijkheid en stop de ratrace

Om het klimaatprobleem aan te pakken, moeten we het verbruik van CO2-intensieve producten en activiteiten verminderen. Maar om dat te bereiken, moeten we ongelijkheid verminderen. Empirische studies tonen aan dat hoe rijker individuen of gezinnen zijn, hoe CO2-intensiever hun levensstijl is. En wat het probleem nog verergert, is dat anderen in een ratrace terechtkomen en dat voorbeeld willen volgen. De normen voor wat als ‘normaal’ geldt, worden steeds hoger: niet twee, maar drie vakanties per jaar, niet met de auto in Europa, maar met het vliegtuig naar een exotische bestemming, enz. Zolang we vastzitten in deze ratrace naar steeds meer – waaraan bedrijven bijdragen door middel van reclame en het creëren van steeds nieuwe verlangens – is de strijd tegen de klimaatcrisis een zware strijd met weinig kans op succes. Als we willen dat ‘normale’ mensen hun gedrag veranderen, moeten we ervoor zorgen dat dit een gezamenlijke inspanning is waarbij iedereen, ook de meest bevoorrechten, zijn steentje bijdraagt. Maar het is onwaarschijnlijk dat dit vrijwillig zal gebeuren. Daarom moeten we belastingen heffen op hoge inkomens en vermogensplafonds instellen, evenals successierechten. Het geld dat op deze manier wordt opgehaald, kan worden geïnvesteerd in klimaatvriendelijke overheidsinvesteringen, bijvoorbeeld nieuwe energienetwerken.

Dit is een politiek voorstel, maar individuen kunnen ook thuis beginnen – in hun kring van familie, vrienden en kennissen. ‘Vliegschaamte’ is een goede zaak, en we kunnen allemaal samenwerken om bij te dragen aan een verandering in percepties en sociale normen van wat als ‘normaal’ wordt beschouwd.