Het voordeel van de opwarming van de aarde

Begrijp me niet verkeerd. Ik zie eerlijk gezegd eigenlijk alleen maar nadelen aan de opwarming van de aarde. En dat we het moeten stoppen en dat we de schade moeten beperken.

Maar naast de lawine aan dreigingen en waarschuwingen, biedt de opwarming van de aarde ook een kans. Een kleine kans, maar nog steeds een kans. Een kans om fundamenteel anders na te denken over onze relatie tot onze planeet. De opwarming van de Aarde als een motivatie ons perspectief op de planeet aan te passen. Om ambassadeur van Planeet Aarde te worden, of om ambassadeurs te werven.

Het is lastig om klimaatverandering te bevatten. Als ik naar buiten kijk, merk ik er vrij weinig van. Natuurlijk, ik zie af en toe smog boven een stad hangen, ik merk dat de regenbuien wat heviger worden, de zomers wat warmer, en ik zie de grafieken die het ergste voorspellen. Maar om klimaatverandering te kunnen begrijpen, om het echt goed te kunnen bevatten, is het nodig om naar de aarde te kijken op afstand.

Er zijn echter maar weinigen die het gegund is de aarde op afstand mogen bekijken. Eigenlijk slechts enkele honderden die zich astronaut mogen noemen. Zij beschrijven het moment waarop de aarde in beeld komt vanuit de ruimte als transformerend. Zij realiseren zich dat haar schoonheid uitnodigt tot zorg en noodzaakt tot bescherming. Dat realiseren zet hen aan tot betekenisvol handelen.

Voor miljarden van ons stervelingen is het echter lastig om de consequenties van de opwarming van de aarde te bevatten. Laat staan voor de nieuwe generatie, die van kinderen. Terwijl juist voor hen het zo belangrijk zou zijn om te zien hoe het eraan toe gaat op onze planeet. De vraag is alleen dan hoe we een jongere generatie Ambassadeurs van Planeet Aarde kunnen laten worden?

Op initiatief van astronaut André Kuipers heeft de non-profit organisatie SpaceBuzz een uniek lespakket voor basisschoolleerlingen ontwikkeld om de toekomst van het onderwijs in te luiden. Om technologie en innovatie te leren. Om te leren dat wat een mission impossible líjkt een mission possible ís. SpaceBuzz laat leerlingen daarnaast de kwetsbaarheid van Planeet Aarde ervaren. Kinderen uit Groep 7 worden in de klaslokalen opgeleid tot jonge astronauten. Ze schrijven sollicitatiebrieven om astronaut te worden, hangen ondersteboven aan rekstokken om zwaartekracht te ervaren, en bouwen zelf raketjes om ruimtevaarttechniek te begrijpen. Als ze zijn klaargestoomd als jonge ‘astronauten’, komt een raket voorrijden op het schoolplein. Een echte raket, waar de jonge ontdekkingsreizigers plaatsnemen op hydraulische stoelen, een virtual reality headset opzetten, en begeleid door André Kuipers de ruimte in worden gelanceerd. Na een luidruchtige en spectaculaire lancering, hangen ze vervolgens in een gitzwart heelal, gaat een grote laaddeur voor hen open, en komt planeet Aarde in beeld. Een Aarde waar de talloze lichtjes van vissersschepen te zien zijn, waar de grote kale plekken in het Amazone regenwoud niet te missen zijn, en waar de grote banden van smog opdoemen die dichtbevolkte gebieden bedekken. Klimaatverandering in actie, gezien vanuit de ruimte. Maar vooral een Aarde gekenmerkt door grenzenloosheid, en onderlinge verbondenheid. Net zoals de astronauten van de huidige generatie, wekt de deze ervaring de jonge ‘astronauten’ van de volgende generatie wekt nieuwsgierigheid én verantwoordelijkheid.

Uit wetenschappelijk onderzoek is inmiddels gebleken dat de virtual reality reis om de aarde inderdaad het effect teweegbrengt van een nieuwe relatie tot onze planeet. Een effect dat door astronauten het Overview Effect wordt genoemd. Het effect van een claustrofobisch gevoel gevangen te zitten in de onbegrensde ruimte en ons te realiseren hoe klein en nietig we eigenlijk zijn op Aarde. We weten dat de virtual reality ruimtereis dit teweegbrengt uit de vragenlijsten die kinderen invullen voor en na de virtuele ruimtereis, uit de tekeningen die ze maken voor en na, en uit de hersenactiviteit en neurofysiologische reacties die we hebben gemeten terwijl het Overview Effect wordt ervaren vanuit de SpaceBuzz-raket. Maar bovenal weten we het uit de enthousiaste reacties van kinderen, van ouders en van docenten.

Wanneer kinderen de Aarde als enerzijds een prachtig maar anderzijds ook een kwetsbaar geheel ervaren, groeit een generatie die nieuwsgierigheid koppelt aan doen. Dat is de kracht van het zien van onze planeet op afstand: het vormen van een bron van liefde voor onze planeet, en het geven van een startsein voor actie.

Zoveel voordelen heeft de opwarming van de Aarde niet. Maar in ieder geval biedt de opwarming een kans om onze volgende generaties na te laten denken over de toekomst van dat blauwgroene bolletje in die oneindige ruimte. Hen te werven als Ambassadeurs van Planeet Aarde.