Modificatie van de mens
Het lijkt helaas onmiskenbaar dat de reguliere aanpakken van adaptatie en mitigatie te laat komen. We reduceren emissies, we bouwen dijken, we vergroenen steden – maar de curve van opwarming buigt niet. Nadenkend over deze dystopische toekomst, bracht me tot een vergaand scenario. Misschien moeten we erkennen dat niet het klimaat zich moet voegen naar onze leefwijze, maar wij naar het klimaat. De mens zelf wordt dan het object van verandering: modificatie niet als metafoor, maar als bewuste strategie.
In een wereld waar temperaturen structureel boven de 45 graden zullen stijgen, droogte de voedselketen gaat ontwrichten en delen van de aarde door overstromingen onbewoonbaar worden, is overleven niet langer een kwestie van gedrag, maar van biologie en technologie. We kunnen niet eeuwig blijven koelen, pompen en compenseren. We zullen moeten herontwerpen. De volgende stap is dan ook niet langer aanpassing aan de omgeving, maar aanpassing van de mens aan zijn nieuwe biotoop.
Denk aan bio-engineering die ons metabolisme aanpast om beter te functioneren bij hogere lichaamstemperaturen, of genetische modificaties die de huid verdikken en UV-bestendiger maken. Ademfilters en implantaten die hitte detecteren en het lichaam automatisch laten transpireren of juist vocht vasthouden. Nanobots die zuurstof efficiënter verdelen in het bloed bij luchtvervuiling of schaarste aan zuurstof in dichtbevolkte, oververhitte steden. De mens als zelfregulerend ecosysteem – deels biologisch, deels technologisch.
Ook sociaal kunnen we ons radicaal herconfigureren. Misschien leven we straks in ondergrondse nederzettingen, met volledig omgekeerde dag-nachtritmes en gemeenschappen die functioneren als zwermen: flexibel, verbonden, gedistribueerd. Werk, onderwijs en zorg verlopen via symbiotische netwerken waarin mens en AI samen beslissen over energieverbruik, voeding en mobiliteit. We zouden ons voedsel kunnen aanpassen. Meer gericht op verkoelend, vochtvasthoudend en energierijk eten, waarbij ook de teelt ervan gericht is op gewassen die weinig vocht nodig hebben. We ontkomen er dan ook misschien niet aan hoe wij comfort en normaliteit definiëren. We accepteren dan hitte, wateroverlast of schaarste als onderdeel van het dagelijks leven, met nieuwe normen voor wat ‘goed leven’ betekent. Individualiteit maakt plaats voor collectieve overlevingsintelligentie.
Modificatie wordt zo niet een teken van zwakte, maar van aanpassingskracht. Waar adaptatie en mitigatie het verleden proberen te repareren, richt modificatie zich op de toekomst: een nieuwe mens in een nieuwe wereld. We kunnen blijven hopen op herstel van het oude klimaat, maar misschien is het moediger om te accepteren dat de mens zichzelf heruitvindt, passend in een extremer geworden klimaat.