De tweede regering-Trump veroorzaakt wereldwijd veel economische onrust door het opleggen van handelstarieven, hoewel de blijvende effecten nog moeten blijken. Wat de uitkomst ook zal zijn, ze lijken aan te sluiten bij trends in de wereldeconomie die al langer gaande zijn. Panos Delimatsis, hoogleraar EU- en internationaal economisch recht, legde deze trends uit in een recent wetenschappelijk artikel. Hij onderzoekt wat ze betekenen voor de toekomst van economische integratie in de wereld— en hoe ze ook tot desintegratie kunnen leiden.
Volgens Panos Delimatsis is een van de meest ingrijpende recente ontwikkelingen in de internationale economische betrekkingen de terugkeer van niet-economische doelstellingen bij het vormgeven ervan. Sinds een jaar of tien spelen nationale veiligheid en buitenlands beleid weer een rol in het economisch beleid, na een periode van relatieve afwezigheid sinds het einde van de Koude Oorlog. Nationale beleidsmakers houden ook steeds meer rekening met binnenlandse behoeften — vooral die van de machtigste speler in de wereldeconomie: de Verenigde Staten. Dit leidt tot meer internationale concurrentie in plaats van samenwerking, en een minder krachtige rol voor de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in het vaststellen van spelregels, aldus Delimatsis.
Duurzaamheid en regelgeving
Wat volgens Delimatsis een nieuwe trend is in de wereldeconomie, is duurzaamheid. Zo heeft de EU onlangs een mechanisme ingevoerd waarbij een extra heffing wordt opgelegd op producten die de EU binnenkomen, om negatieve milieueffecten te compenseren. Ook zijn er regels opgesteld om ontbossing tegen te gaan. De EU gebruikt daarmee haar koopkracht om producenten milieuvriendelijk gedrag op te leggen. Een andere nieuwe ontwikkeling, althans aan EU-zijde, is versterkte regelgevingscoördinatie. Die gaat verder dan vergelijkbare mechanismen binnen de Wereldhandelsorganisatie: alle bilaterale economische verdragen van de EU bevatten een hoofdstuk over regelgevingscoördinatie, inclusief informatie-uitwisseling over aankomende regelgeving en een dialoog over de zinvolheid daarvan.
Deze veranderingen (en andere, zoals de strijd om duurzame grondstoffenwinning) zijn structureel en zullen de toekomst van economische integratie in de komende 20 jaar vormgeven, stelt Delimatsis. Ze vragen om andere economische theorieën en meer empirisch onderzoek om beter te begrijpen hoe economische en politieke krachten samenkomen, wat internationale handelsstromen aanstuurt en hoe bedrijven zich aanpassen.
Lees het hele bericht op de site van Tilburg University.
