De European Research Council (ERC) heeft een Synergy Grant van 10 miljoen euro toegekend aan het project “UNIVERSE+: Positive Geometry in Particle Physics and Cosmology”. UvA-natuurkundige Daniel Baumann is een van de vier hoofdonderzoekers van het project, samen met Nima Arkani-Hamed (IAS, Princeton), Johannes Henn (MPI for Physics, Munich) en Bernd Sturmfels (MPI for Mathematics in the Sciences, Leipzig). Het doel van het team is om een nieuwe wiskundige taal te ontwikkelen waarmee fenomenen op alle schaalgroottes beschreven kunnen worden, van de interacties van elementaire deeltjes tot de grootschalige structuur van het heelal.

Ruimtetijd en quantummechanica bevinden zich in het hart van de natuurkunde, en hebben geleid tot een spectaculair succesvol begrip van de natuurwetten. Men verwacht echter dat deze pijlers van de fundamentele natuurkunde slechts benaderingen zijn die uiteindelijk uit onderliggende concepten moeten voortkomen. Dat zien we op de meest dramatische wijze aan de singulariteit van de oerknal, waar het begrip van een gladde ruimtetijd geen betekenis meer heeft.

Recent zijn nieuwe meetkundige vormen ontdekt, “positieve geometrieën” geheten, in de data die het verstrooien van elementaire deeltjes en de samenhangende posities van kosmologische structuren aan de hemel beschrijven. “We denken dat die positieve geometrieën een tipje van de sluier zijn,” zegt Nima Arkani-Hamed. “Het zijn de eerste concrete voorbeelden van hoe principes van ruimtetijd en quantummechanica voort kunnen komen uit eenvoudigere wiskundige principes.” Tot nu toe zijn deze positieve geometrieën echter alleen ontdekt in vereenvoudigde modellen van de fysische wereld. Het doel van het UNIVERSE+-samenwerkingsverband is om deze nieuwe ideeën volledig te begrijpen en aan het licht te brengen,en om de meetkunde te vinden die relevant is voor de echte wereld, inclusief zwaartekracht en het uitdijende heelal.

Lees het hele artikel op de site van de UvA.

 

Bij elk verstrooiïngsproces (links) en elke kosmologische correlatie (rechts) hoort een positieve geometrie (midden). Deze geometrie wordt alleen uit de energieën en impulsen van de externe deeltjes geconstrueerd, maar hangt niet af van de evolutie in de ruimtetijd. (Bron: site UvA)