Het Rathenau Instituut heeft een rapport uitgebracht, Kennis van de toekomst. Een verkenning voor het wetenschapsbeleid.
Onder het kopje ‘digitale technologie’ schrijven de auteurs:
“Een derde gevolg van digitalisering is de opkomst van nieuwe vormen van academisch onderzoek. De groeiende hoeveelheid data die beschikbaar zijn voor onderzoek en de opkomst van machine learning versterken de mogelijkheden voor data science. Dit is een vorm van wetenschap die primair wordt gedreven door beschikbare gegevens. Wetenschappelijk onderzoek volgt daarbij niet zozeer een deductief pad, dat loopt van theorie via toetsbare hypothesen naar empirische toetsing, maar veeleer een inductief pad, dat begint bij de beschikbare data en dat
tracht daarin regelmatigheden en structuren te onderscheiden om zo te komen tot wetenschappelijk inzicht. In de wetenschapsfilosofische literatuur houden sommigen rekening met een paradigmawisseling van het verklaren van verschijnselen naar het herkennen en voorspellen van patronen. Dit zou betekenen dat de wetenschap zich meer gaat richten op het beschrijven van verschijnselen, zonder daarbij inzicht te geven in de achterliggende oorzaken. Denk aan het voorspellen welke patiënten het risico lopen op een bepaalde aandoening op basis van hun genetisch materiaal, zonder precies te weten welke fysiologische mechanismen deze aandoening veroorzaken.7, 8
7. Nordmann, 2020 maakt een onderscheid tussen wetenschappelijk en technowetenschappelijk onderzoek, waarbij de laatste vorm noodzakelijkerwijs een grotere tolerantie voor onwetendheid vereist. Deze onwetendheid is een gevolg van onder andere toegenomen complexiteit en schaal waarmee in technowetenschappelijk onderzoek wordt gewerkt, en leidt tot meer ‘trial and error’ in de gekozen aanpak. Zie
ook Boge en Poznic, 2021.
8. Sarewitz, 2016 heeft de overdaad aan data ooit als een ‘datageddon’ omschreven, dat de bijl slaat aan de wortel van een wetenschap die gericht is op verklaren en begrijpen.”
‘Datageddon’ is een vondst.
Lees het heldere rapport via de site van het Rathenau Instituut.
