Door het veranderend klimaat hebben boeren steeds vaker te maken met waterschaarste. Irrigeren met water uit de rioolwaterzuivering zou een uitkomst kunnen zijn; het is het hele jaar beschikbaar. Maar is het beregenen van het land met rioolwater ook veilig? Watertechnoloog Erik Vriezekolk zet de eerste stappen om dat te onderzoeken.
Twee jaar geleden gaf onderzoeker Erik Vriezekolk van Wageningen Food & Biobased Research voor het eerst gezuiverd rioolwater aan drie gewassen: aardappelen, uien en peren. Het water kwam uit een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI), waar zowel huishoudelijk afvalwater – uit wc, douche en wasmachine – als afvalwater van bedrijven en zorginstellingen wordt gezuiverd. Na uitgebreide zuivering wordt dit water beschouwd als schoon genoeg om in beken en rivieren te lozen.
Boeren maken nog geen gebruik van water uit de RWZI, omdat dit wettelijk niet is toegestaan. Ze maken wel veel gebruik van water uit sloten en beken en van grondwater om hun gewassen water te geven. Zeker in droge periodes levert dit steeds vaker problemen op. In sommige gebieden zakt de grondwaterspiegel dan zo sterk, dat huishoudens of de natuur voorrang krijgen op de landbouw. Boeren mogen dan tijdelijk niet sproeien.
Ondanks alle zuiveringstappen in de RWZI, is dat water niet helemaal schoon. Het is in ieder geval niet zo schoon als grondwater, dat verder gefilterd is door het zand. Water uit de RWZI bevat lage concentraties van stoffen en organismen die schadelijk kunnen zijn; voor het milieu en mogelijk ook voor de gezondheid. Het gaat om zware metalen, bacteriën, bestrijdingsmiddelen, drugs, hormonen en medicijnen. In die laatste categorie vallen bijvoorbeeld pijnstillers, bètablokkers en antipsychotica. Zware metalen en bacteriën vielen buiten dit onderzoek. Van de overige stoffen werden er 80 gevonden.
Volgens Vriezekolk is van veel stoffen niet precies bekend bij welke concentratie ze schadelijk zijn voor de gezondheid, maar extra zuiveringsstappen verhogen naar verwachting wel de veiligheid. ‘Extra zuivering van het water uit de RWZI blijkt behoorlijk effectief: 50 stoffen kwamen niet meer voor in het extra gezuiverde water en bij de andere 30 verminderde de concentratie tussen de 20 tot 100 procent.’ Vervolgens bestudeerde Vriezekolk het effect van irrigatie met dit extra gezuiverde rioolwater op aardappelen, uien en peren.
De gewassen bleken via het water kleine hoeveelheden van de onderzochte stoffen op te nemen. In de aardappelen die water rechtstreeks uit de RWZI kregen, zaten nog elf van de 80 stoffen. Acht hiervan waren afkomstig van medicijnen, zoals het antidepressivum Desvenlafaxine en de pijnstiller en drug Desmetramadol (O-DSMT). Maar dankzij de extra zuiveringsstappen werden er nog maar vier stoffen teruggevonden in het gewas, en die kwamen slechts in zeer lage concentraties voor. ‘Je ziet dus het verschil tussen beregenen met water dat alleen in de RWZI gezuiverd was en water dat extra behandeld was met ozon en UV’, zegt Vriezekolk.
Lees het hele verhaal op de site van de WUR.
