Een nieuw onderzoek van de Leidse archeologe Anastasia Nikulina en een internationaal team uit Frankrijk, Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, weerlegt het idee dat jager-verzamelaars vóór de opkomst van de landbouw een verwaarloosbare impact hadden op hun leefomgeving.
In de studie werd ontdekt dat mensen al in het late Pleistoceen begonnen Europese landschappen te veranderen, duizenden jaren voor de opkomst van de landbouw. Met behulp van geavanceerde modelleringstechnieken hebben de onderzoekers aangetoond dat zowel Neanderthalers als mesolithische jager-verzamelaars een belangrijke rol speelden bij het vormgeven van vegetatiepatronen in heel Europa.
‘Onze aanpak is uniek omdat ons rekenmodel een nieuwe en uitzonderlijk grote hoeveelheid datasets integreert. Die beslaan duizenden jaren en het gehele Europese continent. We hebben ook een compleet nieuw model ontwikkeld, omdat er nog geen modellen waren die tegelijkertijd rekening konden houden met door de mens gestichte en natuurlijke branden, jachtdruk op dieren en klimatologische effecten van Neanderthalers en Mesolithische jager-verzamelaars. Door een unieke AI-optimalisatietechniek toe te passen, namelijk een genetisch algoritme, konden we duizenden scenario’s onderzoeken en de meest plausibele identificeren.’
Branden, en in het bijzonder door de mens aangestoken brand, kwamen naar voren als een van de belangrijkste factoren in de vegetatiedynamiek. Zelfs in scenario’s met minimaal vuurgebruik door jager-verzamelaars had jagen op zich al indirecte ecologische effecten, doordat de begrazingsdichtheid en begrazingsdruk veranderde. En er bleek ook dat Neanderthalers en mensen uit het Mesolithicum gebieden van vergelijkbare grootte rond hun kampement beïnvloedden en een voorkeur voor open landschappen deelden. Op basis hiervan denken de onderzoekers dat de mens voor komst van de landbouw geen passieve bewoner van een ongerepte wildernis was, maar actief ecologische veranderingen teweegbracht.
Lees het hele bericht op de site van de Universiteit Leiden.
