Sinds mei staat in het Belgisch paviljoen op de Biennale Architettura 2025 in Venetië een bijzondere proefopstelling: Building Biospheres. Al drie maanden lang ervaren bezoekers er hoe een plantvak met 250 subtropische planten en bomen een aangenaam binnenklimaat creëert.
Het project werd opgestart op initiatief van de Vlaamse Gemeenschap en in opdracht van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi). Voor deze unieke samenwerking werd professor Kathy Steppe van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de UGent uitgenodigd om haar expertise te bundelen met die van landschapsarchitect Bas Smets.
Het idee voor deze ‘bio-airco’s’ komt van Bas Smets, maar het is de wetenschappelijke expertise van Kathy Steppe en haar technisch team van de UGent, in samenwerking met bio-ingenieur Dirk De Pauw van Plant AnalytiX, die het project mogelijk maakte. “Wij ontwikkelden een paar jaar geleden de TreeWatch-sensoren, die rechtstreeks op bomen worden aangebracht,” legt ze uit. “Die meten hun sapstroom en het dagelijks krimpen, zwellen en de groei van de stam, wat je kan vergelijken met onze hartslag. De metingen leren ons meer over hoe bomen zich voelen in verschillende klimaten en hoe ze reageren op klimaatverandering. Nu passen we deze technologie voor het eerst op een unieke manier omgekeerd toe: niet om de invloed van de omgeving op de bomen te meten, maar om ons te helpen met bomen de omgeving te beïnvloeden. Dat maakt van dit project wereldwijd een primeur.”
Monitoring is cruciaal. Alleen gezonde bomen kunnen namelijk functioneren als een soort natuurlijke airco. Via hun bladeren verdampen ze water via het transpiratieproces en koelen zo de omgeving af. Kathy Steppe: “Vergelijk het met zweten bij de mens. Elke watermolecule die een boom verlaat, heeft een verkoelend effect. Hoe beter de boom zich voelt en hoe groter de sapstroom, hoe sterker dat effect. En dat kunnen wij nu in realtime zichtbaar maken.”
Lees en bekijk het hele artikel op de site van de UGent.
