Bouwen met hout

Alles wijst er op dat we de ambitie van het klimaatakkoord van Parijs, om de opwarming to maximaal 2^o C te beperken, niet halen. De EU brengt de ambitie voor 2040 drastisch terug, Trump trekt zich terug uit het klimaatakkoord en doet er zelfs alles aan de klimaatwetenschappen in de VS om zeep te helpen, en de jaarlijkse CO₂ uitstoot was in 2024 groter dan ooit. Een sprankje hoop geeft dat de uitstoot van China na 2026 af lijkt te zullen nemen, maar de meeste seinen staan op rood en de laatste inschattingen zijn dat we met de huidige maatregelen koersen op een opwarming van rond 2,5^o C. Met andere woorden, er zal een overshoot zijn: de CO₂ toename zal bijna zeker flink te ver doorschieten.

We merken nu al aan alle extremen – extreme droogte, regenval, hitte, oceaanwatertemperatuur – dat het klimaat drastisch en snel verandert. Het is niet ondenkbaar dat delen van India of Afrika in essentie onbewoonbaar zullen worden door de hitte. Dus we moeten er al het mogelijke aan doen om de opwarming toch echt tot 2^o C te beperken. Oftewel, we moeten na de bijna onvermijdelijke overshoot de CO₂ concentratie weer aanzienlijk omlaag brengen.

Er zijn mogelijkheden om CO₂ uit de lucht te verwijderen en dan op te slaan, maar de meeste technieken staan nog in de kinderschoenen en zijn duur. Een bijzonder voorstel – en in mijn ogen het meest overtuigende idee tot nu toe – om de volgende eeuw de CO₂ concentratie terug te brengen komt van klimaatwetenschapper John Schellnhuber. Hij is voormalig directeur van het klimaatinstituut in Potsdam en nu directeur van IIASA in Wenen. Hij stelt voor om in de komende eeuw de transitie te maken naar gebruik van hout in de bouw. Niet wat méér gebruik van hout, maar vrijwel uitsluitend gebruik van hout om huizen en kantoren te bouwen. Op die manier onttrekken we CO₂ aan de atmosfeer, en slaan we die op in onze leefwereld. Weliswaar niet voor eeuwig, maar zeker in combinatie met recycling van bouwmateriaal voor voldoend lange tijd dat het echt zoden aan de dijk zet. Bovendien draagt ook het niet gebruiken van cement en beton significant bij aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgas.

Laat er geen misverstand over bestaan, de transitie naar een bijna uitsluitend op hout gebaseerde bouw is een enorme uitdaging, en de herbebossing die er voor nodig is, is immens. Het gaat dan al gauw om ongeveer 10 miljoen km², een oppervlak zo’n 30 keer dat van Nederland. Maar Schellnhuber laat zien dat het in principe mogelijk moet zijn om op deze manier de overshoot van de CO₂ concentratie waar we op af koersen uiteindelijk weer terug te brengen tot het niveau dat de opwarming tot ‘slechts’ twee graden beperkt. Tegelijkertijd illustreert de analyse van Schellnhuber dat elke investering in het terugbrengen van de uitstoot nú in het niet valt bij wat nodig is om toekomstige overshoot weer ongedaan te maken.

Referentie: Schellnhuber, H.J. (2024). Bauhaus Earth: Sustainable Use of Wood in the Construction Sector. In: 3 Degrees More: The Impending Hot Season and How Nature Can Help Us Prevent It. Eds. Wiegandt, K., pp. 147-177 Cham, Switzerland: Springer. (gratis beschikbaar via Schellnhuber’s IIASA website)