“Hoe moeten we omgaan met de opwarming van de aarde?”
Voor een jurist is dit een gemakkelijke vraag omdat het Internationaal Gerechtshof die onlangs al voor ons heeft beantwoord. De kern van dat antwoord is dat op elke staat een juridisch bindende zorgplicht rust om een ambitieuze en eerlijke bijdrage te leveren om de collectieve doelstelling van 1,5 graden te realiseren (wat strenger is dan de oude doelstelling die nog in de Overeenkomst van Parijs staat, namelijk “ruim onder 2 graden”). Het gaat dan niet enkel om het formuleren van beleid en het voldoen aan de procedurele verplichtingen uit de Overeenkomst, maar om het daadwerkelijk nemen van echte maatregelen. En Staten moeten niet alleen hun doelstellingen naleven, ze moeten ze ook geleidelijk aanscherpen en de hoogst mogelijke ambitie nastreven met hun doelen, zowel wat betreft het terugdringen van emissies als de aanpassing aan klimaatverandering. Sterker nog: elke verslechtering van de klimaatgegevens moet leiden tot een aanscherping van nationale maatregelen.
Vaak wordt getwijfeld aan de juridische status van de Overeenkomst van Parijs omdat er veel inspanningsverplichtingen instaan. Maar het Hof is heel duidelijk: alles is juridisch bindend en verplichtend, ‘compliance in full’ is vereist. Het Hof gaf een lange lijst van handelingen die in het kader van deze zorgplicht verlangd mag worden, zoals o.a. geschikte regels en maatregelen nemen die zorgen voor diepe, snelle en blijvende verlaging van broeikasgasemissies, gebaseerd op wetenschappelijke kennis, inclusief het nemen van voorzorgsmaatregelen bij wetenschappelijke onzekerheid, het uitvoeren van een risico analyse bij het nemen van besluiten over projecten die mogelijk een nadelig effect kunnen hebben op het klimaat, etc.
Lees het hele antwoord op de Jaarlijkse vraag van Jonathan Verschuuren hier, naast de 140 andere antwoorden.
