De natuurlijke domheid van de mens
De wetenschap is duidelijk, de data zijn helder: we hebben een ernstig klimaatprobleem. En toch, in 2025 geloven mensen meer in sociale media dan in de wetenschap, en dát is het echte probleem. Er blijft zich nog steeds valse informatie verspreiden op het internet, zoals het hardnekkige en aantoonbaar onjuiste verhaal dat elektrische auto’s per saldo meer vervuilen dan andere voertuigen. Dat is een pure, verifieerbare leugen – en toch geloven zelfs sommige goed opgeleide mensen dat, vaak uit eigenbelang.
Het probleem is niet de technologie, maar de mentaliteit, de politiek en de domheid van de mensheid, die afstevent op een punt van geen terugkeer. Het is alsof we afkoersen op een zwart gat: op een bepaald moment wordt de zwaartekracht zo sterk dat, wat je ook doet, je er onherroepelijk in zult vallen. Ik zeg altijd: mensen zouden zich meer zorgen moeten maken over natuurlijke domheid dan over kunstmatige intelligentie.
Democratie heeft jarenlang goed gefunctioneerd – tot sociale media in staat bleken leugens te verspreiden en een electoraat zonder kritische geest te beïnvloeden, dat niet wil of kan bevragen wat er door demagogische en meedogenloze politici wordt verspreid. Dat brengt de mensheid nu naar de afgrond.
De wetenschap zegt dat we meer moeten inzetten op hernieuwbare energie en elektrisch vervoer, dat er geïnvesteerd moet worden in zonnepanelen, energieopslag en -distributie, dat de stikstof echt een probleem is, en andere structurele maatregelen. In plaats daarvan schaffen politieke leiders alle stimulansen voor elektrische auto’s af en stellen ze noodzakelijke wetgeving uit, puur om verantwoordelijkheid te ontlopen.
Ludwig Wittgenstein zei ooit (in een andere context): “Waarover men niet duidelijk kan spreken, daarover moet men zwijgen.” Maar tegenwoordig lijkt het tegenovergestelde waar: hoe harder iemand roept, hoe meer mensen hem volgen – ook al heeft die persoon geen enkel idee waar hij of zij het over heeft.
De Duitse auto-industrie bevindt zich in een crisis omdat ze te laat heeft ingezien dat investeren in elektrisch transport noodzakelijk was. Voor belangrijke en urgente uitdagingen heb je leiderschap, visie en wetenschap nodig. Maar die lijken volledig afwezig. Wat de wetenschap zegt doet er niet meer toe, en er worden juist enorme bezuinigingen doorgevoerd op precies de plekken waar investeringen nodig zijn om te voorkomen dat de aarde een tweede Venus wordt.
We gaan achteruit in plaats van vooruit, en de mensheid zal de gevolgen dragen als ze niet wakker wordt uit de illusie dat de mens sterker is dan de natuur. Wetenschap en data zijn het enige antwoord op klimaatverandering.