Radicale klimaatmaatregelen zijn onvermijdelijk
De klimaatcrisis is een acute bedreiging voor onze economie, gezondheid en veiligheid. We zijn hard op weg naar een opwarming van meer dan 2 graden Celsius vergeleken met voor de industriële revolutie. Dit heeft catastrofale gevolgen: stijgende zeespiegels, toename van orkanen, overstromingen en droogte, extreme weersomstandigheden, en verlies van biodiversiteit. Bovendien is er een hogere kans op onomkeerbare kantelpunten in het klimaat (bijvoorbeeld het smelten van gletsjers in Groenland en van Siberische toendra’s, of verzwakking van de Golfstroom). Geleidelijke beleidsaanpassingen zijn onvoldoende om deze trend te keren. Daarom is het hoogste tijd voor radicale klimaatmaatregelen.
Het resterende mondiale koolstofbudget om onder 1,5°C opwarming te blijven is bijna uitgeput. Elke ton CO₂ telt. Dit betekent dat we niet kunnen volstaan met kleine stappen zoals het stimuleren van recycling of het subsidiëren van elektrische auto’s. We moeten fossiele brandstoffen versneld uitfaseren, een hoge en stijgende koolstofprijs invoeren en investeringen in hernieuwbare energie massaal opschalen.
Het standaardbeeld van neoklassieke economen dat er een uniek evenwicht bestaat, is incorrect. Preferenties zijn geen gegeven. Ze kunnen groener worden als anderen groener worden. En kosten zijn ook niet constant. Hoe meer er gebruik gemaakt wordt van nieuwe groene technologie (hittepompen, zonnepanelen, windmolens, batterijen, enz.), hoe goedkoper het wordt. De economie kent daarom een zeer vervuilend evenwicht waar we nu in zitten en een groen evenwicht waar we naar toe willen.
Additioneel beleid is nodig om het economisch systeem te kantelen van het vervuilde naar het groene evenwicht. Dit is het radicale beleid wat nodig is om het klimaatprobleem aan te pakken. Begin bijvoorbeeld in een wijk alle huizen van hittepompen te voorzien met behulp van subsidie, en dan worden door op te schalen de kosten steeds lager en is minder subsidie nodig.
Radicale maatregelen zijn ecologisch noodzakelijk, maar ook economisch rationeel. Uitstel verhoogt de kosten van aanpassing en herstel na klimaatrampen. Bovendien creëert een stevig klimaatbeleid nieuwe groeikansen: groene technologie, circulaire economie en duurzame infrastructuur. Door nu te investeren, vermijden we een veel duurdere transitie later.
Vanwege het verzet van populistische en rechtse politici, lijken radicale maatregelen onhaalbaar. Maar de realiteit is dat burgers steeds meer bezorgd zijn over klimaatverandering. Beleidsmakers moeten deze bezorgdheid omzetten in daadkracht. Dit kan door een rechtvaardige transitie: compensatie voor lage inkomens, investeringen in scholing en regionale ontwikkeling, zodat niemand achterblijft.
Omdat de industriële revolutie en de uitstoot van koolstof in Europa is begonnen, hebben we een historische verantwoordelijkheid als welvarende regio’s. Door ambitieus beleid te voeren, kunnen we een voorbeeld stellen en technologische innovaties exporteren. Dit versterkt onze geopolitieke positie en draagt bij aan mondiale samenwerking.
Radicale klimaatmaatregelen zijn geen keuze, maar een noodzaak. Het alternatief is een wereld waarin economische instabiliteit, sociale onrust en ecologische rampen de norm worden. Door nu te handelen met visie en lef, kunnen we een leefbare planeet en een welvarende economie veiligstellen.