Martin Butler filosofeert op Facebook. Daar beantwoordt hij vragen die zijn vrouw hem stelt: “Martin, wat is schuld?”, “Martin, waarom zijn mensen saai?”, “Martin, Kunnen we de werkelijkheid kennen?” Hij geeft heel rustig en uitgebreid antwoordt op de vraag in een paar minuten en soms wat langer. Hij ziet er uit als Socrates, ten minste als het beeld van hem dat historisch gegroeid is.
Het museum in Boston heeft een beroemd portret van Socrates. Dat portret komt overeen met de literaire beschrijvingen van hem en zijn leven. In Plato’s Symposion vergelijkt Alcibiades, een van de deelnemers aan de filosofische discussie, het uiterlijk van Socrates met dat van Silenos, half mens, half geit; dit portret geeft het vlezige, stompe gezicht weer dat met de god wordt geassocieerd, een gelijkenis die in de oudheid onmiddellijk herkenbaar zou zijn geweest.
Butler is theoretisch fysicus maar maakte zijn studie niet af. Hij werd volgens Wikipedia een van de eerste Europese IT-adviseurs, en hij heef jarenlang leiding gegeven aan een succesvol bedrijf. Dat heeft hij verkocht en nu kan hij zijn gratis filmpjes maken. Op Patreon kun je hem ook betaald volgen.
Hij heeft twee boeken gepubliceerd: The Corporeal Fantasy en Conversations with Jelly. Het eerste boek is nog veel self-help, maar zijn filosofie zit coherent in elkaar. De mens is een out-of-control overlevingsmachine. Ons brein is niet gemaakt om de wereld te snappen maar om te overleven. We worden geleefd door ‘het beest’ in ons en door conditioneringen van buitenaf. Door te denken kunnen we aan die twee krachten ontsnappen.
In Conversation heeft hij zijn filosofie in een fictieverhaal gestopt. Dat is literair niet zo goed gelukt, maar is wel handig om hem te leren kennen. De hoofdfiguur wordt langzaam ingeleid in de filosofie van… Martin Butler. Op het einde staan losse hoofdstukjes, en die herken je als je wat van zijn filmpjes hebt gezien. Hij behandelt telkens één thema. Bijvoorbeeld: Be careful of what you love, Abandon heroism, It’s all-in your mind.
Waarom de vergelijking met Socrates? De ratio. Butler vindt het leven lijden, maar via de ratio kunnen we vrij worden door de werkelijkheid te doorgronden. Meestal refereert hij aan Spinoza, Kant en Schopenhauer. Qua nihilisme lijkt hij op en John Gray (Straw Dogs). Het leven sucks, maar als je het snapt, kun je erom lachen.
Echt een Socrates is hij niet: die ging ervan uit dat hij niets wist. Butler lijkt alles te weten. En hij flirt met Gurdjeff die hij in hetzelfde rijtje als Socrates en Spinoza zet.
Fundamentelere kritiek is dat hij apolitiek is. Een rijke, welgestelde burgerman beschouwt de wereld en zichzelf en zegt dat je de wereld niet moet proberen te veranderen. Marx dacht daar anders over.
Toch is hij een inspirerende figuur, met zijn rustige stem, onvermoeibaar. Neem een kijkje op Facebook.
