Arne Janssens (VUB en VIB) is genomineerd voor de Eos Pipet 2025, een jaarlijkse prijs voor veelbelovende jonge wetenschappers. In zijn werk binnen de structurele biologie onderzoekt hij hoe bacteriën zich verdedigen tegen antibiotica. Samen met collega Van-Son Nguyen ontdekte hij een onverwachte zwakke plek in het verdedigingsmechanisme: het kleine eiwit SlyB moest geëlimineerd worden om de ziekteverwekker aan te kunnen pakken. Die vondst opent de deur naar nieuwe behandelingen en leverde hen een publicatie in Nature op.
“Het is de eeuwige strijd tussen de wetenschap en de bacteriën. Onze wetenschappelijke aanvallen op de verdediging van bacteriën zijn erg noodzakelijk, omdat steeds meer ziekteverwekkers resistent zijn tegen antibiotica. Mijn oorspronkelijke onderzoeksvraag bij mijn doctoraat was: zoek nieuwe manieren om bacteriën te bestrijden die bestand zijn tegen antibiotica. Tijdens ons onderzoek stootten we op een verrassend gegeven: een groot aantal bacteriën heeft een fundamenteel verdedigingsmechanisme waardoor ze onze aanvallen met antibiotica kunnen weerstaan. Dat was meteen ook de grote doorbraak.”
“Er is een grote groep bacteriën die steeds zorgwekkender wordt, omdat we nauwelijks nog wapens hebben om ze te bestrijden. Ze vormen een groot gevaar voor de volksgezondheid. Deze bacteriën hebben niet één, maar twee membranen, waardoor ze moeilijk uit te schakelen zijn. We noemen ze dan ook dubbelwandige bacteriën. Een manier om ze te elimineren, is de tweede wand plat te leggen. Onze ontdekking was dat het heel kleine eiwit SlyB – waarvan we dachten dat het weinig speciaal was – in staat bleek om die tweede laag rond de bacteriën intact te houden wanneer we er antibiotica op loslieten. De truc van deze verdediging is dat een grote groep SlyB-eiwitten gezamenlijk de capaciteit bezat om die tweede laag te beschermen. Dus als we SlyB zouden elimineren, wordt de bacterie opnieuw gevoelig voor onze behandeling.”
Lees het hele interview op de site van de VUB.
