De beruchte PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) gaan mogelijk in de ban. In 2025 buigt de Europese Commissie zich over een voorstel voor een verbod, ingediend door onder andere Nederland. Hoog tijd dus voor PFAS-vervangers. Waar blijven die?

PFAS is chemisch gezien uniek. Bijna alle moleculen houden ofwel van water, ofwel van vet. PFAS zit daar tussenin. Dat komt door de hoeveelheid fluor in PFAS; die maakt het geheel water-, vet- en vuilafstotend. Juist die fluorverbindingen die PFAS zijn nuttige eigenschap geven, zijn bijzonder moeilijk afbreekbaar. Dat afbraakproces verloopt langzaam, waarbij giftige afbraakproducten ophopen in milieu, mens en dier en daar schade veroorzaken. Doordat de onderdelen die PFAS nuttig maken ook de problemen veroorzaken, laten ze zich niet zomaar vervangen door een veilige variant.

Toch zijn er al pannen op de markt die geen antiaanbaklaag van PFAS meer bevatten. Daarvoor gebruiken fabrikanten een keramische laag.“Maar dat is hard materiaal en zoiets kun je bijvoorbeeld niet in regenkleding of in cosmetica verwerken”, zegt Jacco van Haveren, Programma manager Safe and Circular Biobased Products bij Wageningen University & Research (WUR). Daar zit ook direct een van de knelpuntpunten: er bestaan meer dan 12 duizend PFAS-moleculen.

Lees het informatieve stuk op de site van WUR.

Beeld: Ramírez Carnero, Arabela, et al.