Wat is El Niño en hoe ontstaat het? En wat weten wetenschappers wel, en ook nog niét over dit verschijnsel? Kennislink vroeg het klimaatonderzoeker Sjoukje Philip, die bij het KNMI werkt en promoveerde op El Niño.
“El Niño ontstaat doordat het water in de tropische Stille Oceaan langzaam opwarmt. Normaal gesproken waait er een tropische passaatwind van oost naar west over die oceaan. Die wind duwt de door de zon opgewarmde bovenste laag water naar het westen. Ten oosten komt koeler water uit diepere lagen naar boven, wat het zeewater koel houdt. Onder normale omstandigheden is er aan de westkant van de Stille Oceaan dus meer warm water, wat ervoor zorgt dat daar waterdamp opstijgt. Dat zorgt voor regen in Indonesië en Australië.” Deze normale situatie kan veranderen als de passaatwinden afzwakken en minder warm water opstuwen naar het westen. “Het warme water blijft daardoor meer gelijk verdeeld over het hele oppervlak van de oceaan. Daardoor wordt de hele zee warmer, en regent het meer midden op de oceaan en minder in Indonesië en Australië. Dit heet El Niño.”
“Het omgekeerde kan ook gebeuren. Dan zijn de passaatwinden juist veel krachtiger dan normaal. Het westelijke deel van de oceaan wordt dan nog meer opgewarmd en de oceaan in het oosten wordt juist koeler. Dit is La Niña.” Die zorgt voor nog meer regen aan de westelijke kant van de Stille Oceaan als normaal. Afgelopen drie jaar was er een La Niña. El Niño en La Niña wisselen elkaar om de paar jaar af, met tussendoor neutrale situaties.
“De alarmerende berichten die nu in de media verschijnen over het komende extreme weer en die dat aan El Niño toeschrijven, zijn misschien wat overdreven. Het klopt dat we te maken zullen krijgen met extreem weer. Maar dat komt vooral door klimaatverandering, versterkt door El Niño. Klimaatverandering heeft een groter effect op het toenemen van die extremen dan El Niño.”
Lees het uitgebreide interview, met fraaie illustraties en grafiek, op Kennislink.
