Online shoppen, een film uitkiezen of nieuws lezen: elke keer dat je naar een scherm kijkt, loop je het risico gemanipuleerd te worden. Marijn Sax onderzoekt met een Veni-beurs de juridische regulering van deze ‘manipulatieve digitale keuze-omgevingen’. “Zelf ben ik er ook gevoelig voor, terwijl ik weet hoe het werkt.”
“Het gekke is dat het woord ‘manipulatie’ al wordt gebruikt in Europese wetgeving, terwijl er nog geen juridische definitie van is. Ik ben van huis uit filosoof en ik wil die uitdaging in mijn onderzoek aangaan. Wat is bijvoorbeeld het verschil met misleiding? De manipulatietheorie die we hebben is oud en gaat over persoon A die persoon B manipuleert. Dat is heel overzichtelijk. Maar hoe passen TikTok of Facebook in dit verhaal? De oude definitie is niet meer toereikend. Je kunt daarbij meewegen dat de verkooppartij een machtigere positie heeft waardoor ze druk kunnen uitoefenen. Ook dat klinkt voor mij als een ingrediënt van manipulatie. Nu betekent het voor iedereen wat anders.”
“Europa is te snel geweest met het gebruik van het woord manipulatie in wetgeving. We denken allemaal dat we weten wat het betekent, maar er is niet eens een begin van een definitie. Dat is slordigheid. Het dreigt nu een dode bepaling te worden: het staat er wel, maar je kunt er niks mee. Het probleem van zo’n vage term is dat er veel te veel ruimte is voor interpretatie en daar weten de lobbyisten van big tech wel raad mee. (…) We moeten preciezer zijn; dat gaat de handhavers ook helpen.”
Lees het hele interview op de site van de UvA.
