De liberale samenleving wil het woord ‘dood’ niet uitspreken, zelfs niet nu miljarden mensen ermee worden geconfronteerd. Eufemismen zijn een vorm van geweld. De eerste stap om ineenstorting tegen te gaan, is de realiteit zonder omwegen te benoemen.
We leven in de gevaarlijkste periode in de geschiedenis van de mensheid, maar het publieke debat over de klimaatverandering blijft steken in liberale eufemismen, zelfcensuur en het voortdurend afzwakken van de waarheid. Zelfs degenen die weten wat er gaat gebeuren, zeggen het zelden ronduit. De dood van miljarden mensen wordt omgezet in een vraagteken in de krantenkoppen. De ineenstorting wordt een ‘risico’. De ineenstorting van de beschaving wordt een ‘zorg’. En de liberale media – met name The Guardian – blijven een fantasiewereld presenteren waarin de ineenstorting eruitziet als een besneeuwde fietsscène in plaats van de gewelddadige desintegratie van staten.
Dit stuk is een verzameling van mijn recente berichten over hoe de liberale cultuur de realiteit vermijdt, hoe dit vermijden massale sterfte mogelijk maakt, en waarom eerlijkheid – brute, onvervalste eerlijkheid – nu een morele verplichting is.
Hoe zelfs de besten onder ons zichzelf censureren
Mijn vriend Chris Ketcham, een Amerikaanse journalist, publiceerde onlangs een artikel met de titel: “Twee miljard doden bij een opwarming van 2 °C?”
Je ziet het probleem al: het vraagteken, de verzachting, het toedekken. Hier zijn mijn drie punten.
Als je de laatste drie alinea’s leest, zul je ‘merken’ dat er bij 3 °C naar verwachting vier miljard doden zullen vallen. Waarom zou je dat dan niet in de kop zetten? Als je verslag doet van een oorlog, waarom zou je dan één miljoen doden aan het ene front wel in de kop zetten en twéé miljoen doden aan het andere front negeren?
Waarom het vraagteken? Dit is een voorspelling van het wetenschappelijke team van de Universiteit van Exeter en de Britse verzekeringssector. Als een arts je vertelt dat je kanker terminaal is, schrijf je niet “Mijn kanker is terminaal?” Want dat is het dan wel degelijk. Het is het belangrijkste scenario.
En, klein detail, in bijlage A staat eigenlijk ‘meer dan twee miljard’ en ‘meer dan vier miljard’. Maar goed, laten we ons geen zorgen maken over een paar honderd miljoen extra dode jongeren.
We zijn nu immers allemaal stalinisten. Zelfcensuur is geen toeval – het wordt aangeleerd, aangemoedigd en beloond. De klimaatindustrie leert mensen om de klap te verzachten, om gruwelen verteerbaar te maken, om de moord op naties om te zetten in een beleefd beleidsdebat.
De fantasiewereld van The Guardian
Nergens is deze liberale waanvoorstelling absurder dan in The Guardian.
Hun berichtgeving schetst de ineenstorting regelmatig met behulp van gezellige beelden: een dappere fietser op een besneeuwde heuvel, een schilderachtig wintertafereel, een pittoresk ongemak.
Maar hier is de werkelijke realiteit achter wat ze weigeren te laten zien:
- De straatverlichting zal uit zijn omdat het elektriciteitsnet is ingestort.
- Mensen zullen geen auto’s hebben geparkeerd; ze zullen zich die niet kunnen veroorloven.
- Ze zullen niet in die huizen wonen omdat Groot-Brittannië een massale migratie zal hebben meegemaakt.
- Niemand zal bij temperaturen van -20 °C rondfietsen, tenzij ze willen sterven.
De afbeelding van The Guardian suggereert ‘charme’. Het werkelijke scenario is lichamen opgestapeld aan de grenzen, omdat de Fransen en Duitsers – die te maken hebben met honderden miljoenen vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten – geen uitgehongerde Britten zullen verwelkomen.
Dit is geen metafoor.
Het is het directe geopolitieke gevolg van 3 °C en meer.
Maar liberalen willen dit niet laten zien.
Huisslaven kiezen altijd de kant van hun meester. En als de meester massale sterfte wenst, is het de taak van de huisslaaf om de gevolgen voor de andere slaven te verbergen.
Het is het radicale kwaad.
Seks en dood: het liberale vermijdingsritueel
De liberale weigering om de realiteit bij naam te noemen lijkt op een Victoriaanse moeder die weigert het woord ‘seks’ uit te spreken.
Als The Guardian schrijft over ‘klimaat’, bedoelen ze eigenlijk ‘dood’, maar dat kunnen ze niet hardop zeggen:
- ‘hoe weinig tijd er nog rest’ – hoe weinig tijd rest er nog tot wat?
- ‘blootgesteld aan hittegolven, bosbranden en overstromingen’ – ‘blootgesteld’… en wat gebeurt er dan?
- ‘de toekomst van de wereld veiligstellen’ – omdat onze toekomst misschien niet bestaat?
Ze maken de zin nooit af.
Ze kunnen niet zeggen: jij zult sterven; je ouders zullen sterven; je kinderen zullen sterven; naties zullen ten onder gaan; staten zullen instorten.
In plaats daarvan krijgen we therapeutische vaagheid.
Een taalkundig slaapliedje voor een stervende beschaving.
COP als theater: het liberale spel van de dood
Kijk eens naar COP.
Elk jaar spelen liberalen hetzelfde domme, dodelijke spel.
De ‘slechteriken’ blokkeren elke vooruitgang volledig. Op het laatste moment geven ze dan een of andere zinloze concessie, waardoor liberalen een ‘gedeeltelijke overwinning’ kunnen claimen. Dit geeft hen een reden om ‘aan tafel’ te blijven, en dat is precies wat de fossiele staten nodig hebben: een liberale dekmantel.
Martin Luther King zei al dat de grootste tegenstanders niet de extremisten zijn, maar de gematigden.
Vandaag de dag staan er miljarden levens op het spel, niet miljoenen.
Toch klampen liberalen zich vast aan de onderhandelingstafel als aan een veiligheidsdeken.
The Guardian is een meester in deze postmoderne verwarring.
Ze veranderen de objectieve realiteit – de dood van miljarden – in een reeks ‘subjectieve indrukken’:
- ‘vrees dat COP zal teleurstellen’
- ‘inheemse groepen geloven…’
- ‘onderhandelingen dreigen te mislukken…’
- ‘sommige waarnemers waarschuwen…’
- ‘ambitieuze uitvoering…’
- ‘ingewikkelde dynamiek…’
Dit is het taalkundige kader van het kwaad.
Het verandert gruweldaden in managementtaal.
Het verandert de grootste misdaad in de geschiedenis van de mensheid in een ‘risicoprofiel’.
Het verandert de dood in een gesprek.
Als je de liberale cultuur wilt begrijpen, lees dan een klimaatartikel in The Guardian.
Als je het kwaad wilt begrijpen, lees er dan twee.
Het tijdperk van eerlijkheid of het tijdperk van de dood
We gaan een periode tegemoet waarin eufemismen zelf een vorm van geweld worden.
Elk vraagteken waar een punt hoort te staan.
Elke besneeuwde foto die een massagraf verbergt.
Elk ‘risico’ in plaats van ‘zekerheid’.
Elke ‘zorg’ in plaats van ‘ineenstorting’.
Elke ‘complicatie’ in plaats van ‘misdaad’.
Dit zijn geen taalkundige fouten; het zijn daden van collectief zelfbehoud door een klasse die het niet kan verdragen om over haar eigen ondergang te spreken.
Maar eerlijkheid is nu een revolutionaire daad.
De eerste taak van elke beweging die in staat is om leven te behouden, is om de werkelijkheid te benoemen – duidelijk, zonder terug te deinzen, zonder voorbehoud, zonder eufemisme.
Want als we niet kunnen zeggen wat er gebeurt,
kunnen we ons er niet tegen verzetten.
Dit is een vertaling van Roger Hallams bericht op zijn site, van 12 december 2025.
