Kwetsbaarheid als lens
Het recht heeft slechts een beperkte rol te spelen bij het oplossen van het klimaatprobleem. Zoals het IGH overweegt, vergt een oplossing ‘the contribution of all fields of human knowledge’. De oorzaken van de klimaatproblematiek liggen immers diep verankerd in economische en sociale systemen, vaak gekenmerkt door kapitalisme, kolonialisme en structurele ongelijkheid. Deze structuren zijn in zekere zin ook verankerd in het rechtssysteem. Wil het recht daadwerkelijk een rol spelen in het teweegbrengen van een verandering, dan zal het ook aan deze onderliggende structuren aandacht moeten worden besteed.
Een vruchtbaar perspectief om deze blinde vlekken te adresseren, is de ‘vulnerability movement’. Geïnspireerd door het werk van Martha Fineman wordt ervan uitgegaan dat de mens zowel fysiek als sociaal afhankelijk van zijn omgeving wordt geboren en daar zijn hele leven afhankelijk van blijft. Kwetsbaarheid vervangt autonomie als het centrale kenmerk van de mens. Kwetsbaarheid als lens vraagt om een andere manier van kijken naar (en door) het recht. Hoewel er geen uniforme visie is op wat kwetsbaarheid precies inhoudt of hoe het moet worden toegepast in de praktijk, lijkt er een gedeelde overtuiging te zijn dat het concept mensenrechten dicht bij ‘real-lived experiences’ kan brengen. Daarmee biedt het een manier om een robuuster begrip van materiële gelijkheid in het mensenrechtenrecht te integreren (Timmer e.a. 2021).
Lees het complete antwoord van docent Straf- en strafprocesrecht Ellen Gijselaar hier, naast alle andere 140 antwoorden.
