Gaan we naar Mars of blijven we?
De opwarming van de aarde vormt een reële bedreiging voor het voortbestaan van samenlevingen. Door de uitstoot van broeikasgassen stijgt de temperatuur, wat leidt tot smeltende ijskappen, stijgende zeespiegels, verlies van biodiversiteit en toenemende extreme weersomstandigheden. Sommigen, onder wie Elon Musk, zien deze dreiging als reden om te investeren in ‘plan B’: de kolonisatie van Mars.
Gelukkig is er een sterk tegengeluid. In zijn boek Novacene stelt natuurfilosoof James Lovelock (2019) dat de mensheid aan de vooravond staat van een tijdperk waarin technologie, met name kunstmatige intelligentie, niet langer onze vijand is, maar onze partner in het herstellen van de biosfeer. Volgens Lovelock (1979, 2019) is de aarde geen toevallige planeet, maar een zelfregulerend systeem, Gaia, waar leven en omgeving in onderlinge afhankelijkheid opereren. Dit inzicht vormt de basis voor zijn concept van het Novaceen, een nieuw tijdperk waarin de mensheid niet langer een verstorende factor is, maar een bewuste actor in het planetaire evenwicht. In het Novaceen kunnen geavanceerde technologieën, met kunstmatige intelligentie als motor, bijdragen aan het behoud en herstel van de planeet.
Vanuit dit perspectief is het idee van interplanetaire ontsnapping problematisch. Mars is, in tegenstelling tot de aarde, een dode planeet: geen biosfeer, geen water in overvloed, geen atmosferische stabiliteit. Het verlaten van Gaia is volgens Lovelock niet alleen een fysieke, maar ook een morele mislukking. Het impliceert een weigering om de verantwoordelijkheid te dragen voor de schade die we hebben aangericht. Het Novaceen stelt daarentegen voor dat we op aarde blijven, en de aarde beschouwen als een medeschepsel dat we samen met technologie kunnen verzorgen.
Lees het complete antwoord van Emile Aarts, wis- en natuurkundige, hier, naast alle andere 140 antwoorden.
