Hoogleraar Empirische Fiscale Economie aan de Tilburg Universiteit, Herman Vollebergh, schreef een antwoord op de Jaarlijkse vraag, hoe om te gaan met de opwarmende aarde:
“Het wereldwijde klimaatbeleid is toe aan herprogrammering en heroriëntering. Allereerst herprogrammering van de focus in het onderhandelingsproces op broeikasgasdoelstellingen naar coherente oplossingsrichtingen. De oplossingsrichtingen zijn uiteindelijk verrassend simpel. Allereerst het uitfaseren van fossiele brandstoffen voor verbranding vanwege CO2-emissies. Daarnaast aanpassing van voedselsysteem en afvalbeleid om andere broeikasgassen te verminderen.
In een fragmenterende wereldorde zijn prima coalities gericht op deeloplossingen mogelijk. Zo is er laaghangend fruit in de vorm van methaanemissies van stortplaatsen. Sluit hierover aparte overeenkomsten met overdracht van technologische kennis en financiering vanuit pensioenpotten. Ook over de toekomst van de industrie kan worden onderhandeld, zoals eisen aan de staalfabriek van de toekomst. Dan kunnen positieve doelen worden gecombineerd met een gelijk speelveld, zoals eerder bij luchtkwaliteitseisen aan kolencentrales.
Hiernaast is heroriëntering van belang. Behalve klimaat staat ook biodiversiteit onder druk en injecteren we steeds meer niet-afbreekbare stoffen in onze omgeving. Terwijl we zien dat sommige oplossingen in het kader van het klimaatbeleid aanjagers zijn van verdere vervuiling en armoede. Denk bijvoorbeeld aan de explosief uitdijende elektrificering van verwarming, kracht en mobiliteit en het kritiekloos toezien op de stijgende vraag naar elektriciteit vanwege AI. Met als gevolg nog meer schaarste aan kritieke grondstoffen en een explosief stijgende vraag naar land zowel hier als in het Globale Zuiden.
Beleidscoherentie en samenwerking over de beleidsschotten heen is cruciaal. Op macroniveau door een systeembenadering gericht op het gezamenlijk aanpakken van de wereldwijde uitdagingen zoals de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling (SDG’s). Maar ook in concreet beleid door aan te sluiten bij activiteiten die samenhangende oplossingen bieden. In plaats van het lineaire beleidsdenken met voor elk probleem een apart instrument, is een meer integrale en op coherentie gericht doelbenadering vereist. Net als politieke wil. Voor somberen is er geen tijd. Aan de slag ermee.
Lees het hele antwoord, en alle 140 andere antwoorden op de pagina van de Jaarlijkse vraag.
