Integriteit is de grondslag voor vertrouwen: ik kan jou vertrouwen omdat je integer bent. De combinatie Trump en integriteit roept veel vraagtekens op: wat zegt zijn succes over het belang en de betekenis van integriteit? Prof. dr. Edgar Karssing over Trump:
“Mijn uitgangspunt was altijd dat integriteit in elk geval betekent dat je eerlijk bent. Dat je de waarheid geen geweld aandoet om anderen te misleiden. Trump is een notoire leugenaar. Op 23 januari 2021 kopte de Washington Post: ‘Trump made 30,573 false or misleading claims as president’. Toch is hij opnieuw verkozen tot president. Blijkbaar vertrouwen zijn aanhangers hem.
Moet ik mijn definitie van integriteit herzien? Of vinden de aanhangers van Trump integriteit simpelweg onbelangrijk? De supporters van Trump vertrouwen hem, daar twijfel ik niet aan. Bovendien vermoed ik dat zijn volgelingen hem juist een toonbeeld van integriteit vinden. Maar dat veronderstelt een andere definitie dan ikzelf graag hanteer. Een goede reden om hier dieper in te duiken: wat leert het raadsel Trump ons over integriteit?
Toen ik mijn proefschrift over integriteit in theorie en praktijk schreef, was ik verbaasd over de manier waarop veel filosofen integriteit conceptualiseren: integriteit als een ‘moreel leeg’ begrip dat nauwelijks meer betekent dan consistentie tussen zeggen en doen. Oftewel, ik doe wat ik zeg en ik zeg wat ik doe.
Volgens deze visie kan zelfs een tiran of nazi integer zijn. Je ziet integriteit en moraliteit dan los van elkaar. Dat vond ik vreemd. Voor mij hoort er een morele toets bij: wat je doet en zegt moet ook moreel verantwoord zijn. Wellicht leert het raadsel Trump dat ik te hoge eisen stel aan het begrip integriteit. Integriteit betekent slechts dat je zegt wat je doet en doet wat je zegt. Niet meer en ook niet minder.”
Op de site van Nyenrode staat een groter deel van het stuk. De bijdrage is een ingekorte versie van het essay dat prof. dr. Edgar Karssing schreef voor het Liber Amicorum ter gelegenheid van het emeritaat van prof. dr. Ronald Jeurissen.
