Wat is uw droomproject?

Mijn droomproject wordt verwoord in de 10e stelling van mijn proefschrift uit 1992: Een kudde computers voorzien van algemene leerfaciliteiten en interactiemogelijkheden met de omgeving moet in principe in staat geacht worden om een vorm van zelfbewustzijn te ontwikkelen. Het zou…

Economen zijn dol op kip-en-ei vragen. Wat betekent een correlatie tussen twee variabelen, X en Y? Bestaat er een oorzakelijk verband tussen X en Y? Of is er een derde factor in het spel, Z, die zowel van invloed is…

Waarom toch? De wereld zoals wij die denken te kennen, staat aan de rand van de afgrond. Niet alleen de politiek radicaliseert in veel landen; hetzelfde geldt voor het klimaat. Ondanks alle mondiale afspraken en nationale maatregelen, vaak bijzonder indrukwekkend…

Het doel van mijn onderzoek is het bouwen van de ultieme interface tussen computers en mensen door neurale signalen direct te interpreteren om computers te besturen of met behulp van computers te kunnen communiceren. In het bijzonder wil ik een…

In Brussel, vlakbij mijn universiteit, is een restaurant met de onwaarschijnlijke naam L’Improbable. Het is er goed eten, maar het is vooral de naam die blijft hangen. Ik droom graag – in de zin van Martin Luther King’s ‘I have…

In de hoogtijdagen van de Big Data was een van de slogans: “Big Data kent ons beter dan wij onszelf kennen!” Bekend is de anekdote dat een drogisterij in de VS gerichte reclame voor babyproducten stuurde aan een meisje dat…

Doceren over en onderzoek doen naar hedendaagse onderwerpen kan een sombere aangelegenheid zijn. In mijn seminar over ‘Media en sociaal-culturele verandering’ ontmoet ik bijvoorbeeld jonge mensen die zich zorgen maken over de klimaatcrisis en over de steeds grotere rol van…

Mijn droomidee is dat we in het dagelijkse leven rekening houden met het welzijn van andere wezens – tijdens sociale, individuele en economische activiteiten. Ik daag ons uit om af te stappen van ons antropocentrisch denken, waarin we de mens…

Een DNA-test doen, dit klinkt nu als een alledaagse activiteit. Even een paar klikken op het internet en voor je het weet ligt er een testkitje op de deurmat. Loop ik het risico op een aandoening? Waar kwamen mijn voorouders…

Mijn onderzoek gaat over onze gehechtheid aan stilistische conventies: sociale etiquette, geautomatiseerde omgangsvormen en dress codes, de vormgeving van onze huizen en gebouwen, onze publieke ruimtes en alledaagse gebruiksvoorwerpen. Stilistische conventies zijn sterk cultuurspecifiek. Ze spelen een bescheiden rol in…

Iemand die wil weten hoe mensen iedere dag hun taal gebruiken heeft, zou je zeggen, waarlijk geen gebrek aan gegevens. Je hoeft je maar in een gezelschap te begeven en er wordt heel wat afgepraat. Wie wil weten hoe mensen…

De Nederlandse arbeidsmarkt is krap. In de meeste sectoren zijn forse personeelstekorten. Werkgevers hebben grote moeite om mensen te vinden. Daardoor komen hun productie en dienstverlening onder druk te staan. Ook in de publieke sector. Die personeelstekorten zijn structureel en…

Een droomproject beschrijven bleek moeilijker dan ik dacht. Nochtans is de wereld van vandaag het resultaat van het ene na het andere gerealiseerde droomproject: we leven langer, zijn gezonder, beschikken over democratie, comfort en onnoemlijk veel manieren om vrije tijd…

Mijn droomidee is het overdragen van de bevoegdheid voor het plannen, ontwerpen en beheren van steden aan kinderen. Stel je voor dat kinderen een tijdje de leiding hebben over onze steden en wij, volwassenen, met hen samenwerken om onze steden…

De jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw waren een eerste, ware bloeitijd voor de zogenaamde participatiekunst. Deze kunstpraktijk kenmerkt zich door projecten die geïnitieerd worden door een of meerdere kunstenaars, waarbij vervolgens leden van het publiek worden uitgenodigd…

Ons droomproject is het bouwen van een centrum dat op maat gemaakte genetische behandelingen ontwikkelt voor personen die getroffen zijn door zeldzame erfelijke aandoeningen, en uiteindelijk de kwaliteit van leven voor deze patiënten verbetert in Nederland en daarbuiten. Een zeldzame…

In zijn studie What We Owe The Future (2022) schrijft filosoof William MacAskill hoe wij verantwoordelijk zijn voor de wereld van toekomstige generaties en hoe we een betere wereld kunnen creëren. Daarbij kijkt hij naar het verleden om te zien…

Ik was uiteraard rijkelijk verbaasd toen ik begin 2024 op mijn bureau letterlijk een blanco cheque vond. Er zat een kort briefje bij: “Maak je dromen waar,” stond erop, meer niet. Nu, in 2030, is dat alweer zes jaar geleden.…

“Het debat is met de komst van de sociale media ingrijpend veranderd”, zo schreef Bas Heijne in het manifest Onbehagen (Heijne, 2016). Heijne vindt het publieke debat er niet genuanceerder op geworden. “Het probleem is niet de toon van het…

Over het oude India is nog lang niet alles bekend. Ik zou graag goed kijken naar de periode van rond 3000-2000 v.Chr. In die tijd waren er steden en dorpen van de zogenaamde Indus- of Harappacultuur in het huidige Afghanistan,…

De bleke man opent zijn ogen en zoomt in op zijn omgeving. Posters en krantenartikelen versieren de muren van wat een laboratorium moet zijn. “Neuromorphic computing nieuwe realiteit”, schreeuwt een krantenkop. Dan valt zijn oog op een nerdy T-shirt. “To…

In mijn leven ben ik een paar keer een groot project begonnen of heb ik er deel van uitgemaakt. Een voorbeeld van het laatste was mijn deelname aan het onderzoek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) naar de gebeurtenissen voor, tijdens…

Op de vraag: “Wat is een robot?” antwoord ik vaak met een vergelijking. Robots zijn de mechanische evenbeelden van mens en dier. Met onze zintuigen nemen we onze omgeving waar, met onze hersenen nemen we beslissingen en sturen we onze…

Mijn droomproject zal waarschijnlijk een droomproject blijven, omdat subsidieverstrekkers vaak, bij wijze van spreken, al vragen om de resultaten van je onderzoek in de aanvraag. Het doel van dit interdisciplinair filosofisch project is nu juist om het onbekende te verkennen,…

Na mijn promotie in de kwantumgravitatie ben ik in 1998 overgestapt naar kunstmatige intelligentie (AI). En ondanks het feit dat ik daar geen dag spijt van heb, is mijn interesse in de fysica recent toch weer aangewakkerd. Dit heeft te…

Wie niet bijblijft, zet zichzelf buiten spel. Levenslang nieuwe kennis en skills ontwikkelen is het antwoord op grote transformaties die op ons afkomen en waar we deels al middenin zitten. Het werk verandert mee. Andere vaardigheden zijn nodig. Denk aan…

De complexe problemen van deze tijd vragen om een revolutie. Ze vergen niet een verandering binnen maar van het systeem. In plaats van een hervorming is een radicale verandering nodig van het systeem dat wereldwijd de hele samenleving doordringt: het…

De afgelopen jaren is de aandacht voor kunstmatige intelligentie (AI) enorm toegenomen, en niet zonder reden. Dankzij sterkere rekenkracht van computers en een almaar groeiende hoeveelheid data gingen de ontwikkelingen razendsnel. Zo snel zelfs, dat techreuzen hun AI-modellen beschikbaar stelden…

Een van de kerntaken van een econometrist is om causale verbanden te halen uit historische data. Met name het bepalen van de effecten van beleidsveranderingen is hierin van cruciaal belang. Wat zijn de economische effecten van een verhoging van de…

In 1950, naar verluidt tijdens de lunch, stelde de Nobelprijswinnaar voor natuurkunde Enrico Fermi de vraag: “Waar is iedereen?” doelend op het gebrek aan bewijs voor enige andere beschaving in het heelal. Fermi’s vraag is omgezet in Fermi’s Paradox, wat…

Laat ik beginnen met het toelichten van deze ietwat vreemde titel. Dit is mijn vrolijke variant op een Amerikaanse uitdrukking, ‘Let’s cut out the middleman’. Een uitdrukking die ervoor pleit om meer rechtstreeks tot zaken te komen, zonder de kosten…

Software voert allerlei taken voor ons uit. Dat is makkelijk, aangenaam en soms ook noodzakelijk. Het is voornamelijk software die er voor zorgt dat je bestelde pakketjes aankomen. Het is software die ’s ochtends de auto start. Het is software die je agenda…

Binnen ‘het beste idee’ verwacht je van een neurochirurg wellicht heel spannende dingen rondom het brein. Op dat gebied wordt inderdaad veel werk verzet wordt en onderzoek gedaan. Toch komt als beste idee een ander onderwerp in me op, omdat…

In mijn droom bestaat er ‘een omgekeerde wereld’. In die wereld is het cooler om zo lang mogelijk met ons mobieltje te doen dan de laatste versie van de iPhone te hebben; vinden we het normaler dat we zwerfafval opruimen…

We kennen inmiddels het fenomeen nepnieuws. Vaak gaat dat over tekst die verspreid wordt op sociale media. Ook foto’s kunnen bewerkt of gecreëerd worden die een persoon in een situatie weergeven die nimmer heeft plaatsgevonden. Dat is technisch geen probleem,…

Het klimaat verandert. De zomers worden te heet, de winters niet meer koud en de zeespiegel stijgt. Met iedere centimeter aan zeespiegelstijging wordt het voortbestaan van polders onevenredig moeilijker te waarborgen. Hoe is Nederland in deze precaire positie terecht gekomen?…

Mijn droomproject is het realiseren van mijn gedachtengoed door toepassing van de goede landbouw op de goede plek – lokaal, regionaal en mondiaal – en daarmee land en grond te vrijwaren, voor het behoud en uitbreiding van natuur en biodiversiteit.…

Dromen van een wereld waarin proefschriften dunner zijn en tenminste één hoofdstuk bevatten waarin de kersverse jonge doctors de kwaliteit van onderzoek onderzoeken. Er is veel wetenschap. Misschien wel te veel. In de afgelopen kwart eeuw is het aantal promoties…

Als ik een keer echt out-of-the-box zou mogen denken, dan zou ik wel eens willen onderzoeken hoe een middelgrote stad eruit zou zien als die geheel autoluw zou zijn. Dus niet alleen de centrale delen, maar de gehele bebouwde kom.…

Gedurende mijn hele wetenschappelijke carrière heb ik geprobeerd te begrijpen hoe cellen zichzelf beschermen tegen de gevolgen van onvermijdelijke schade aan DNA.  DNA, de blauwdruk die essentiële instructies geeft voor het functioneren en het leven van organismen, ondergaat voortdurend ongeprogrammeerde…

In 1985 publiceerde de Britse medisch historicus Roy Porter zijn – binnen de medische geschiedenis inmiddels legendarische – artikel ‘The Patient’s View: Doing Medical History from Below’.[1] Hierin beklaagde hij zich over het feit dat de medische geschiedschrijving zich tot…

Preventie, daarmee lossen we de problemen in de zorg wel op toch? Met de gestage toename in chronische aandoeningen, zorgvraag en zorgkosten en het steeds schaarser worden van zorgpersoneel, krijgt preventie – opnieuw – een steeds belangrijkere rol toegedicht in…

Als epidemioloog probeer ik beter te begrijpen hoe bepaalde factoren in de leef- of werkomgeving, zoals luchtvervuiling of de verspreiding van ziekteverwekkers, de gezondheid van mensen beïnvloeden. Idealiter leidt deze kennis tot duurzame interventies die mensen langer, en vooral ook…

Keuze in de Zorg Als gezondheidseconoom begon ik met een interesse in de manier waarop oligopolies in de zorgverzekeringsmarkt ontstaan. Een jaar geleden schreef ik voor Beste-ID over een onderwerp waar ik anders over ben gaan denken: marktwerking in de…

Mijn droomproject behelst het vergaand federaliseren van de Europese Unie. Weg met het taboe op het f-woord. Wat de wereld van vandaag nodig heeft, en wat de Europese burger nodig heeft, is een sterk verenigd Europa dat op de grote…

Mijn droomproject is niet erg origineel, maar is in zoverre ‘out of the box’ dat het het idee zelf van ‘dozen’ uitdaagt. Dozen sluiten per definitie uit en tegelijk proberen ze iets te bewaren en te bevatten. Deze tegenstrijdige impulsen…

“Had je tien miljoen, wat zou jij dan doen?” Dat is en vraag die Samson en Gert reeds twintig jaar geleden stelden, maar die nog steeds een interessante denkoefening oplevert. In mijn branche, de wereld van de fundamentele wiskunde, valt…

Er zijn allerlei dromen die bij de vraag naar de ultieme droom in mij opkomen. Sommige hebben een utopisch karakter, andere zijn meer realistisch. Dan nog blijft de vraag over hoe ik dit kan gaan realiseren en met wie? Hebben…

Mijn droomproject is om de sociale mens en de rationele mens in vergelijking te kunnen onderzoeken: op zoek naar een gouden standaard voor de menswetenschappen. De rationele mens wordt meestal onderzocht vanuit een economisch model. Het voordeel van dit model…

Komend jaar ga ik met emeritaat. Op de drempel van het pensioen los ik met mijn laatste boek een belofte in die ik mezelf veertig jaar geleden heb gedaan. Bij mijn doctoraalexamen Theoretische Economie aan de EUR stond een boek…

De filosoof Gerard Heymans begon in 1890 aan de Rijksuniversiteit Groningen colleges te geven in de algemene empirische psychologie. Dat geldt als het begin van de psychologie in Nederland. Kort na de Eerste Wereldoorlog volgden de Universiteit van Amsterdam en…

Mijn droomproject is om te onderzoeken hoe filosofie en kunst samen kunnen bijdragen aan betere besluitvorming over klimaat. De afgelopen jaren wordt weerrecord na weerrecord gebroken. Extreme weerssituaties zijn inmiddels aan de orde van de dag. De gevolgen hiervan zijn…

Mijn droom is dat we in Nederland de turbo erop zetten om alle noodzakelijke transities op het gebied van klimaat, circulaire economie en biodiversiteit in de praktijk waar te maken. Het is een droomproject dat we met zijn allen moeten…

Taal en denken zijn sterk met elkaar verbonden. Baby’s kunnen in bepaalde opzichten al ‘nadenken’, maar het komt pas echt op gang in de jaren die volgen. Deels hangt dit samen met het verwerven van taal –– en daar gaat…

Als Nederland in 2050 klimaatneutraal is, zien leven, reizen, energie produceren en gebruiken, en landbouw bedrijven er echt anders uit. Zulke grote veranderingen kennen winnaars en verliezers en zijn dus conflictrijk. Het protest van boeren tegen stikstofmaatregelen toont zo’n conflict.…

Om bij te dragen aan de economische groei richt de standaardtheorie voor strategisch management zich op het maximaliseren van aandeelhouderswaarde. Dit heeft geleid tot de bekende negatieve effecten, zoals kortetermijndenken (Haldane, 2016), het creëren van economische waarde ten koste van…

In mijn jeugd was het verorberen van de avonturen van Suske en Wiske een verslaving die mijn ouders wellicht net zoveel zorgen baarden als ik nu zelf ervaar met de schermtijd van mijn dochters. De Vlaamse stripfiguren waren heuse influencers…

“Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.” Vandaar dat mijn droomexperiment nooit zal kunnen plaatsvinden. En dat is maar goed ook. Toch is het als gedachtenexperiment de moeite waard om over belangrijke vragen na te…

Voor deze blog kreeg ik de opdracht om eventjes te dromen. Ik stel voor die droom de vraag: hoe zou vreemdetalenonderwijs op school er idealiter uitzien? Oftewel, wat als er geen andere belangen zijn dan de belangen van de leerlingen,…

Mijn droomproject is dat een brede groep mensen uit de hele wereld, met geld uit algemene middelen, zich gaat bezighouden met de volgende vraag: Hoe is de biosfeer in het jaar 3000? Het gaat er hierbij om de oefening zo…

Is er leven buiten de Aarde? Een astronoom die daar niet passend op reageert, wordt in de media nauwelijks serieus genomen. Terecht: de vraag en het onderwerp hebben een eeuwenoude geschiedenis, dus vakmensen hebben ruim de tijd gehad om er…

Mijn ultieme droom is om de problemen van administratieve fabrieken (overheden, banken, enz.) met hun informatievoorziening structureel op te lossen. IT-projecten bij dit soort organisaties hebben nog altijd een zeer hoog risico: afbreuk, kostenoverschrijding, scope-creep, enzovoorts. De kranten staan al…

It’s the economy, stupid! Een uitspraak die vooral door voormalig president Clinton bekend is geworden. De essentie is dat alles draait om economische mogelijkheden en afwegingen. En in ons kapitalistisch stelsel is dat ook veelal het geval. We hebben een…

Dr. John Dolittle was een gerespecteerde arts die de gave had om met dieren te spreken. Zijn avonturen bracht hem in alle delen van de wereld, waar hij avonturen beleefde die zijn opgetekend in de dr. Dolittle kinderboekenserie. Als taalkundige,…

We bestaan allemaal uit cellen, heel erg veel cellen, en in elk van die cellen zit ons DNA. Dat is intussen breed bekend. Maar dat DNA doet helemaal geen werk; daarvoor hebben we eiwitten nodig, de machinerie van onze cellen.…

Van ‘ze leefden nog lang en gelukkig’ naar ‘Gelukkig! We gaan weer met z’n allen leven’.  En ze leefden nog lang en gelukkig… wie kent het niet? Wie is niet opgegroeid met dit fantasierijke einde van verhalen en sprookjes?  In…

Mijn ultieme droom is dat onze kinderen gebruik kunnen maken van sociale media, met op hun leeftijd toegesneden content en zonder risico’s op pesten, grooming en andere seksuele exploitatie. Dat ouders niet overmatig toezicht hoeven te houden, zodat kinderen ook…

Op zoek naar gedeelde waarden en ervaringen, en ontdekken waar de verschillen zich bevinden tussen verschillende wereldbeelden Al sinds ik jong ben, ben ik gefascineerd door mensen en hoe ze zich relateren tot zichzelf, tot elkaar en tot hun omgeving.…

Opleiding is de belangrijkste sociale scheidslijn in het Nederland van vandaag. Maar tot op heden ontbreekt onderzoek naar hoe we het onderwijssysteem zo kunnen inrichten dat opleidingsscheidslijnen worden uitgegumd. We spreken over sociale scheidslijnen tussen groepen indien we tussen dezelfde…

Een chronisch verhoogd stressniveau verhoogt de kans op ziekte en vroegtijdig overlijden. Daar zijn stresswetenschappers het over eens, al sinds het begin van hun wetenschap, 70 jaar geleden. Denk aan een voortdurend hoge bloeddruk of hartactiviteit, hoge of te lage niveaus van stresshormonen,…

“Ja, laten we aan de slag met de klimaatuitdaging, dan kunnen we verdere opwarming van de aarde tegengaan.” Dit is helaas wensdenken; we weten dat we aan de slag moeten, maar stellen het toch steeds weer uit. Van markteconomie naar…

Ik hou me bezig met ethische vragen rond technologie. Zo’n vijftien tot twintig jaar geleden stortten velen zich ineens op ethische vragen rond nanotechnologie, een technisch vakgebied dat veel aandacht trok en waar veel financiering voor was. Het leidde zelfs…

Ik zou willen dat bepaalde standaardfunctionaliteiten wereldwijd uit statistische software gesloopt worden. In vrijwel alle toegepaste wetenschappen spelen statistische analyses een centrale rol. En in vrijwel al die analyses wordt ‘mate van evidentie’ aangegeven door middel van de p-waarde. Die…

Een van de grootste intellectuele uitdagingen binnen de historische en sociale wetenschappen is de vraag welke fenomenen en gebeurtenissen voorvloeien uit ideeën en beslissingen genomen door het individu en welke het gevolg zijn van structuren die buiten de invloed liggen…

De droom: een schok gaat door ‘psychotrauma minnend therapieland’! De resultaten van een allesomvattend onderzoeksproject naar het behandelaanbod bij ernstig getraumatiseerde mensen is bekend. Er is een samenspel van voorspellers gevonden over wie wanneer welke behandeling moet krijgen. Wachtlijsten verdwijnen…

Ik wil graag de kust van de toekomst, waarin natuurlijke processen een hoofdrol spelen, onderzoeken. Het is namelijk een aantrekkelijke gedachte om het natuurlijke deltasysteem weer meer de ruimte te geven in het Nederland van de toekomst. Hiermee geven we…

Stel je voor. Niemand hoeft nog een ‘bullshit’-job te accepteren. Iedereen levert naar vermogen een zinvolle bijdrage aan de samenleving, we ondersteunen elkaar als dat even niet lukt en vormen met elkaar een veerkrachtige en ondernemende samenleving die kansen pakt…

Mijn droom gaat over een mooiere wereld. Mooier voor mensen maar ook mooier voor dieren. Met mooie natuur en soortenrijkdom en vrij van de beestachtige veeteelt en slacht. Als psychiater houd ik mij bezig met mentale gezondheid. Geen overbodige luxe.…

Mijn onderzoek focust zich op de ontwikkeling van burgerschaps- en interculturele competenties bij jonge mensen. Mijn team en ik werken vooral kwantitatief en gebruiken gestandaardiseerde vragenlijsten bij representatieve steekproeven van jongeren (12- tot 25-jarigen) om te peilen naar hun visie…

De retorica is een kunst die mensen in staat stelt om anderen op een effectieve manier ergens van te overtuigen. Maar het gebruik ervan kan ook rampzalige gevolgen hebben. Niet alleen lopen individuen het gevaar door retorische manipulatie in absurde…

Wat is uw droomproject? Wat wilt u onderzoeken? Waarom? Wat is er voor nodig om dat te kunnen uitvoeren? Deze vragen werden mij voorgelegd door beste-id met het nadrukkelijke verzoek ‘out of the box’  te denken. Het gaat om vragen…

Als wetenschapsfilosoof en theoretisch psycholoog vind ik de opdracht om out of the box te denken nogal moeilijk: want wanneer denk ik überhaupt ín the box? Misschien kan ik deze gelegenheid gebruiken om (soort van) filosofisch uit de kast te…

Bestaanszekerheid is hét thema tijdens de Tweede Kamer verkiezingen van 2023. En alhoewel er verschillende (politiek) gekleurde interpretaties zijn van wat de term behelst, kan er op zijn minst onder geschaard worden dat mensen – in verschillende omstandigheden – ‘zeker…

In de huiveringwekkende maar tegelijkertijd uiterst intrigerende trilogie MaddAddam schetst gevierd auteur Margaret Atwood een wereld waarin de big corporations de mensheid hebben meegesleurd in een door gen-tech beheerste samenleving, tot een gestoorde wetenschapper een plaag introduceert die de mensheid…

Jaren geleden werd ik eens gevraagd naar mijn dromen en nachtmerries in verband met neurotechnologie. De ontwikkelingen in Brain-Computer Interfacing (BCI) gaan hard. Hersenactiviteit kan steeds nauwkeuriger worden gemeten en steeds beter worden gedecodeerd. De ontwikkeling van Artificiële Intelligentie (AI),…

ChatGPT, gelanceerd in november 2023, heeft kunstmatige intelligentie in het brandpunt van de publieke aandacht gebracht. Hoe problematisch het product van OpenAI ook is en hoe hard we ook moeten werken om deze technologie op een verantwoorde manier bruikbaar te…

Niet alleen op het terrein van de Belastingdienst zitten we digitaal volstrekt in de klem en is er geen bewegingsvrijheid om nieuw – lees: minder complex, rechtvaardig en voor de burger doenbaar – beleid op redelijk korte termijn vorm te…

Als ik kijk naar de mensapen in de dierentuin, dan vraag ik mij vaak af hoe ze zich voelen. Zijn ze gelukkig? In tegenstelling tot hun soortgenoten zijn hun opties beperkt. Een jong vrouwtje kan niet bij een aangrenzende groep…

Mijn droomproject bestaat erin om een Grondwetkompas te bouwen. Dat zou een instrument zijn voor academici, politici, journalisten, maar ook, en vooral, het ruime publiek. De bedoeling is om de grondwet, en grondwettelijke waarden, dichter bij de burgers te brengen.…